اگر از خیلی از مادران بپرسیم چرا این قدر از زایمان طبیعی می‌ترسید، جواب‌های مختلفی خواهیم شنید؛ از ترس و درد زایمان طبیعی که بگذریم، برخی مادران می‌ترسند به علت فشارهایی که باید برای زاییدن تحمل کنند، بی‌اختیار دچار دفع مدفوع شوند....

 شاید شما هم مادران را محق بدانید اما متخصصان زنان و کارشناسان مامایی نظری جز این دارند. آنها می‌گویند این عمل طی زایمان، عادی ‌است و نباید اسباب خجالت‌زدگی مادران شود. فیروزه روستا، کارشناس ارشد مامایی در این رابطه توضیح می‌دهد.

 بسیاری از مادران از دفع مدفوع حین زایمان می‌ترسند و به همین دلیل، نگرشی منفی به زایمان طبیعی دارند. توصیه شما به آنها چیست؟
برای انجام هرچه بهتر زایمان طبیعی، مادران باردار فقط به آموزش، مراقبت و پایش نیاز دارند. زایمان یک فرآیند کاملا طبیعی و فیزیولوژیک است که خداوند بزرگ تمامی اسباب و شرایط لازم برای انجامش را در خلقت انسان آورده است. انسان‌ها می‌توانند مثل سایر پستانداران بدون هیچ مداخله پزشکی زایمان طبیعی داشته باشند.

متخصصان تنها باید شرایط را برای زایمان و سلامت مادر و جنین فراهم کنند. هنگام خروج سرنوزاد به ماهیچه‌های ناحیه راست روده فشار می‌آید و به این ترتیب ممکن است مادر دچار دفع مدفوع شود. وظیفه ما است که مادران عزیز را در دوران باداری به نحو احسن درباره این قضیه آگاه کنیم. باید به مادران این اطلاع را داد که مدفوع هم ماده‌ای طبیعی در بدن و دفع آن جزو مراحل طبیعی زایمان است. مادران نباید از متخصصانی که در اتاق زایمان هستند، خجالت بکشند. البته آنها قبل از زایمان انما خواهند شد و این اتفاق نمی‌افتد اما اگر هم اتفاق بیفتد، پزشکان برای مقابله با آن آماده‌اند؛ درست مثل اینکه بگویید پزشک از خون می‌ترسد! اگر ذهنیت مادر نسبت به این روند بهبود یابد، پذیرش او هم نسبت به زایمان طبیعی بیشتر خواهد شد.

 درباره «انما» هم توضیح می‌دهید؟
بله؛ «انما» روشی کمکی است برای اینکه مادر بتواند قبل از زایمان مدفوعش را دفع کند. این روش که در گذشته رواج داشت به منظور جلوگیری از عفونت مادر و جنین و تسهیل روند زایمان استفاده می‌شد. اما تحقیقات جدید نشان داده که این روش نه تنها از عفونت جلوگیری نمی‌کند بلکه ممکن است خود روش انما موجب التهاب و عفونت راست‌روده مادر شود. به علاوه انما یا همان تنقیه، نقشی در تسهیل عمل زایمان ندارد.

روش انجام آن چگونه است؟
انما پواری حاوی سرم فیزیولوژی است (که گاهی به جای این مایع از آب داغ و صابون استفاده می‌شود و البته این روش دیگر در منابع علمی توصیه نمی‌شود) که وارد مقعد مادر می‌شود و تا قسمتی از راست‌روده بالا می‌رود و روده را شست‌وشو می‌دهد.

 آیا انما همچنان در مراکز زایمان انجام می‌شود؟
در تمام دنیا اگر مادر مایل به انجام انما باشد درخواست او عملی می‌شود اما برای این عمل باید از مواد کاملا سبک و بدون دخالت آب استفاده کرد.

 آیا مادرانی که مجبور به سزارین هستند هم می‌توانند از روش انما استفاده کنند؟
نه! برای عمل سرازین نیازی به انما نیست.

 آیا همه مادران طی زایمان دچار دفع مدفوع می‌شوند یا این اتفاق تنها در مواردی احتمال دارد؟
به نکته خوبی اشاره کردید. این اتفاق ممکن است رخ دهد و ممکن است رخ ندهد؛ یعنی نمی‌توان با قطعیت تمام گفت که اگر انما کنید دچار دفع می‌شوید یا نمی‌شوید.

برای مادرانی که تاریخ زایمان‌شان نزدیک است، چه توصیه‌ای دارید؟
به تمام مادرانی که در روزهای نزدیک به زایمان‌شان به سر می‌برند، چه زایمان طبیعی و چه سزارین توصیه می‌کنم که در روزهای قبل از زایمان از غذاهای سبک و سهل‌الهضم استفاده کنند. منظور این نیست که مادران غذا نخورند وبه خود گرسنگی بدهند. تنها باید از مصرف غذاهای نفاخ مثل حبوبات بپرهیزند.

 این گرایش ممکن است تا حدی خوب باشد به خصوص اگر معمولا برای مسافت‌های کوتاه از دوچرخه‌ استفاده می‌کنید...

اما با افزایش شمار افرادی که برای مسافت‌های طولانی به عنوان وسیله حمل و نقل از دوچرخه استفاده یا برای تقویت بدنی خود دوچرخه‌سواری می‌کنند، مساله مهارت‌های دوچرخه‌سواری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. تکنیک بد یا وضعیت نامناسب قرارگیری روی دوچرخه‌سواری یا اندازه نامتناسب آن باعث درد و ناراحتی شما می‌شود. برخی از مشکلاتی که با دوچرخه‌سواری ممکن است بروز کند اینها هستند:

1 درد زانو:
دوچرخه‌سواران مانند دوندگان گاهی دچار درد زانو یا به عبارت دقیق‌تر درد در محل مفصل استخوان ران و استخوان کشکک می‌شوند. این درد به علت التهاب تاندون (یا تاندینیت) در مفصل استخوان ران و استخوان کشکک است.

درد زانو در دوچرخه‌سواری ممکن است ناشی از پایین بودن بیش از حد یا جلو بودن بیش از حد زین یا با شدت بیش از حد رکاب زدن در یک دنده معین دوچرخه باشد که باعث می‌شود هنگام رکاب زدن روی زانو فشار بیاید.

درد در بخش بیرونی زانو ممکن است ناشی از تحریک «نوار ایلیوتیبیال»، نوار بافتی ضخیمی که از استخوان لگن در کناره ران به سمت استخوان درشت نی (تیبیا) در ساق پا کشیده می‌شود، باشد. علت این درد بالا بودن بیش از حد زین و رکاب زدن با پنجه پا به سمت داخل است.

2 کمردرد:
 علل کمردرد ممکن است سوار شدن دوچرخه بیش از حد دراز یا جلو یا پایین قرار داشتن بیش از حد فرمان دوچرخه باشد. توصیه کلی این است که ارتفاع زین را تنظیم کنید. یک بررسی هم نشان داده است که زاویه دادن به زین در حد 10 تا 15 درجه به سمت جلو در بهبود کمردرد دوچرخه‌سواران مفید است.

3 بی‌حسی در دست‌ها و مچ‌ها:
این مشکل را گاهی «فلج فرمان دوچرخه» می‌نامند. این عارضه ناشی از گذاشتن وزن بیش از حد روی دست‌ها حین دوچرخه‌سواری است، به طوری که عصب اولنار، عصبی که از آرنج به سمت بخش خارجی پنجه دست کشیده می‌شود،‌ تحت فشار قرار می‌گیرد. بالا بردن فرمان دوچرخه یا کم کردن فاصله آن تا زین ممکن است کمک‌کننده باشد، چرا که موقعیت دست‌ها هنگام دوچرخه‌سواری را اصلاح می‌کند.

4 درد باسن:
بیشتر وزن شما هنگام دوچرخه‌سواری باید روی توبروزیته‌های ایسکیال یا استخوان‌های نشیمنگاه که کف لگن را تشکیل می‌دهند، وارد شود. هنگامی که شروع به دوچرخه‌سواری بطولانی مدت می‌کنید، احساس اندکی درد عادی است،‌ اما اگر درد شدیدی در باسن داشتید، ممکن است زین دوچرخه بیش از حد بالا یا لازم باشد که زین دوچرخه را به سمت جلو یا عقب ببرید.

5 اختلال نعوظ:
اینکه آیا دوچرخه‌سواری در مردان به واقع باعث اختلال نعوظ می‌شود یا نه مورد بحث بوده است. نتایج بررسی‌ها در این مورد متناقض است. اما به یقین زین دوچرخه می‌تواند اعصاب و عروق خونی در میان‌دوراه (ناحیه میان دستگاه تناسلی خارجی و مقعد) را تحت فشار قرار دهد و بی‌حسی میان‌دوراه یک مشکل شایع در دوچرخه‌سواران است. پهن بودن کافی زین دوچرخه در قسمت عقب به‌طوری که از استخوان‌های نشمینیگاه حمایت کند،‌ ممکن است کمک‌کننده باشد.
ایستادن حین دوچرخه‌‌سواری برای چند ثانیه هر 10 دقیقه یک بار نیز توصیه می‌شود. پایین آوردن زین هم مفید خواهد بود.

6 ضربه مغزی:
ضربه به سر مهم‌ترین خطری است که دوچرخه‌سواران در معرض آن هستند و بررسی‌ها نشان داده‌اند که به سر داشتن کلاه ایمنی باعث کاهش آسیب‌های سر و مغز هنگام دوچرخه‌سواری می‌شود.