منظور از ارتودنسی ثابت این است که بیمار نمی‌تواند دستگاه ارتودنسی را از دهان خارج سازد، بر خلاف ارتودنسی متحرک که بیمار معمولا در زمان غذا خوردن یا در ساعاتی از شبانه روز دستگاه را در می‌آورد. ارتودنسی ثابت معمولا شامل براکت‌های ارتودنسی است که روی دندان‌ها چسبانده می‌شود و ارتودنسی متحرک شامل دو دسته کلی می‌شود که عبارتند از پلاک‌های متحرک برای حرکات جزیی دندان‌ها و دستگاه‌هایی که برای رفع ناهنجاری‌های فکی مانند عقب بودن فک پایین یا بالا به کار می‌روند.

ارتودنسی متحرک:
از دستگاه‌های متحرک برای مرتب کردن دندان‌ها در شرایطی استفاده می‌شود که یا نامنظمی دندان‌ها کم و تنها در یک یا دو دندان باشد و یا این‌که سن بیمار برای انجام درمان ارتودنسی ثابت کم است، یعنی هنوز دندان‌های شیری با دندان‌های دایمی جایگزین نشده‌اند.

دستگاه‌های متحرک هر چند در مرتب کردن دندان‌ها به اندازه انواع ثابت موثر نیستند، اما در رفع ناهنجاری‌های فکی در سنین رشد (کودکی و نوجوانی) می‌توانند بسیار موثر باشند. انواع مختلفی از این دستگاه‌ها وجود دارند که بسته به این‌که مشکل فکی، کوچک بودن فک پایین، فک بالا و یا بزرگ بودن هر یک از آنها نسبت به دیگری است، از انواع خاصی در سنین مشخصی استفاده می‌شود.

ارتودنسی ثابت:
ارتودنسی ثابت به دلیل پیچیدگی بیشتر و نیاز به ظرافت کاری بالاتر، در دوره دندان پزشکی عمومی آموزش داده نمی‌شود و آموزش آن در دوره تخصصی ارتودنسی انجام می‌شود، بنابراین بایستی برای درمان به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد. در این درمان، هدف اصلی معمولا مرتب کردن کامل دندان هاست که با ارتودنسی متحرک امکان‌پذیر نیست. ممکن است برای مرتب کردن دندان‌ها نیاز به کشیدن دندان‌های دایمی باشد و به این دلیل است که اندازه دندان‌های دایمی موجود بیشتر از اندازه فک است. معمولا بیماران نگران هستند که در صورت کشیدن دندان ها، فضای آنها خالی می‌ماند. اما در صورتی که دستور کشیدن دندان به درستی داده شده باشد، این نگرانی بی‌مورد است و فضای حاصل از آن در درمان ارتودنسی ثابت کاملا بسته می‌شود.

کشیدن دندان به قصد درمان با ارتودنسی متحرک اشتباه است، زیرا دندان‌های مجاور دندان کشیده شده به جای این‌که به طور کامل به سمت آن فضا حرکت کنند، به سمت آن کج می‌شوند که مشکلات متعددی را ایجاد می‌کند.